Madaxda Ruushka iyo Iran oo ka wadahadlay Arrimaha Caalamka
Madaxweynaha Iran Ebrahim Raisi iyo dhiggiisa Ruushka Vladimir Putin ayaa muujiyay taageerada ay u hayaan kor u qaadista xiriirka laba geesoodka ah, waxayna ka wadahadleen arrimaha gobolka iyo kuwa caalamiga ah kulankoodii ugu horreeyay ee shaqsi ah.
Putin ayaa Aqalka Kremlin-ka ku qaabilay Raisi oo la doortay bishii Ogosto, taasoo qayb ka ahayd booqasho laba maalmood ah oo uu Moscow ku tagay Madaxweynaha Iran, taasoo ahayd tii ugu horreysay tan iyo sannadkii 2017-kii.
Raisi ayaa u sheegay Putin in Iran aysan u arag wax xaddidaad ah horumarinta xiriirka Ruushka, uuna rumeysan yahay in xiriirka labada waddan la gaarsiiyay heer istaraatiji ah.
“Kobcinta iskaashiga laba geesoodka ah ee Iran iyo Ruushka waxay horseedi doontaa horumarka ee dhaqaalaha labada dal iyo kor u kaca ammaanka gobolka iyo caalamka oo dhan,” ayuu yiri madaxweynaha Iran.
Raisi wuxuu tilmaamay la dagaalanka argagixisada iyo dambiyada abaabulan sida meelaha kale ee ay labadooduba iska kaashan karaan, wuxuuna sheegay in khibradooda guusha leh ee Suuriya, halkaas oo labada dhinacba ay ku taageereen madaxweynaha Suuriya Bashaar al-Assad dagaalka .
Raisi waxa kale oo uu sheegay in Iran ay ku wareejisay dhinaca Ruushka dukumentiyo ku saabsan heshiis iskaashi oo cusub oo 20 sano ah. Heshiiskii hore ee wadamadan ayaa dhacay sanadkii hore, waxayna ku hawlanaayeen sidii ay wax u hagaajin lahaayeen.
Kahor inta uusan u dhaqaaqin Moscow, Raisi waxa uu sheegay in safarku uu calaamad u noqon karo isbedelka xiriirka laba geesoodka ah, isaga oo intaa ku daray in Iran iyo Ruushka ay ballaarin karaan xiriirka dhinacyada siyaasadda, dhaqaalaha, ganacsiga, amniga, iyo arrimaha hawada.
Putin oo hadlay kulanka kadib ayaa wuxuu amaanay iskaashiga dhow ee labada dal ee masraxa caalamiga ah.
“Aad ayay muhiim iigu tahay inaan ogaado fikradaada ku saabsan Qorshaha Wadajirka ah ee Waxqabadka,” ayuu yiri, isaga oo tixraacaya heshiiskii nukliyeerka ee Iran 2015 ee quwadaha adduunka magaciisa rasmiga ah.
Heshiiska – oo Maraykanku keli ahaan uga tanaasulay 2018 – ayaa la filayaa inuu noqdo diiradda muhiimka ah ee wadahadalka Moscow iyada oo wadaxaajoodayaashu ay hadda ku hawlan yihiin dadaallo xooggan oo lagu soo celinayo Vienna.
Haddii heshiiska la soo celiyo, inta badan cunaqabataynta Mareykanka ee Iran waa laga qaadi doonaa, waxayna Iran hoos u dhigi doontaa barnaamijkeeda Nukliyeerka.
Putin ayaa sidoo kale bogaadiyay dadaallada wadajirka ah ee labada dal ay ka wadaan Suuriya, isagoo sheegay inay door muhiim ah ka ciyaareen caawinta xukuumadda Suuriya inay ka gudubto khataraha argagixisada caalamiga ah.
Madaxweynaha ayaa sidoo kale ka dhawaajiyay in uu ka walaacsan yahay xaaladda dalka Afgaanistaan oo ay maamusho Taalibaan, isaga oo sheegay in uu doonayo in uu Raisi kala hadlo arrintan.
Xiriirka Iran iyo Midowga Dhaqaalaha Eurasia ayaa sii kordhaya, ayuu yiri, isaga oo intaa ku daray in labada dhinacba ay ka shaqaynayaan sidii loo abuuri lahaa aag ganacsi oo xor ah.
Maalintii labaad ee booqashadiisa Khamiista maanta ah, Raisi ayaa la filayaa inuu khudbad ka jeediyo Duma, aqalka hoose ee baarlamaanka Ruushka, iyo sidoo kale inuu la kulmo hoggaamiyeyaasha warshadaha iyo ganacsatada.
Wasiirka arrimaha dibadda Iran Hossein Amirabdollahian ayaa bartiisa twitter-ka soo dhigay Arbacadii shalay, in madaxweynayaashu ay isku raaceen in la dejiyo khariidad iskaashi oo mustaqbalka fog ah.
