Jul 16 ( Jowhar.com)- Ugu yaraan hal qof ayaa ku dhintay dibadbaxyo ka soo cusboonaaday guud ahaan dalka Kenya maanta,iyadoo booliska ay isku dhaceen dibadbaxayaal dalbanayay in madaxweyne William Ruto uu xilka ka dego.
Dadka banaanbaxaya ayaa sheegay in ay doonayaan in Ruto uu is casilo, waxaana ay ku baaqayaan in isbedel lagu sameeyo nidaamka si loo nadiifiyo musuq maasuqa waxna looga qabto maamul xumida.
Ugu yaraan 50 qof ayaa lagu dilay mudaaharaadyada ilaa maanta, sida uu sheegay guddiga qaran ee xuquuqul insaanka ee Kenya (KNCHR) oo ay dowladdu maalgelisay Talaadadii.
Magaalada Kitengela oo ku taal duleedka koonfureed ee magaalada caasimada ah ee Nairobi, boolisku waxay si isdaba joog ah u rasaaseeyeen boqollaal mudaaharaadayaal ah, kuwaas oo qaarkood dhagaxaan tuurayay.
Dibad-baxayaashu waxay kaloo gubeen taayaro, waxayna lulayeen calanka Kenya, iyagoo ku dhawaaqaya “Ruto waa inuu tagaa!”
Mudaaharaadyo ay hormuud ka ahaayeen dhallinyaradu oo bil ka hor ka soo horjeeday hindise canshuur kordhin ah ayaa sii socda iyadoo Madaxweyne Ruto uu ka laabtay sharciga oo uu eryay ku dhawaad dhammaan golihiisa wasiirada.
War qoraal ah oo ay soo saartay wasaaradda arrimaha gudaha si toos ah ugama hadlin dhacdooyinkii maanta, balse waxay sheegtay in hay’adaha ammaanku ay hoos yimaadaan awaamiir ku aaddan inay is-xakameeyaan.
Mudaaharaadyadii dhacay ayaa u muuqday qaar ka mid ah kuwii ugu weynaa tan iyo markii Ruto uu ka laabtay canshuur kordhintii 26-kii June.
Wargeyska Nation ayaa sheegay in dibadbaxyo ay ka dhaceen ugu yaraan 23 ka mid ah 47-da gobol ee Kenya.
Bartamaha magaalada Nairobi, booliska rabshadaha ka hortaga ayaa sunta dadka ka ilmeysiisa ku furay dhowr iyo toban qof oo mudaaharaadayay, waxaana la arkayay dhakhaatiir caafimaad oo qof dhaawac ah ku qaadaya bareelo.
Magaalada Nakuru, ayaa waxaa lagu dhaawacay weriye, iyadoo muuqaalo laga soo duubay taleefishinku ay muujinayaan iyadoo uu dhiig ka socdo bowdada weriyaha.
Njeri Wa Migwi, oo ah dhaqdhaqaaqe ka mudaaharaadayay bartamaha magaalada Nairobi, ayaa sheegay in mudaaharaadku gabi ahaanba ahaa mid nabdoon ilaa ay booliisku bilaabeen in ay ku ridaan sunta dadka ka ilmaysiisa.
Xafiiska Ruto ayaa ku dhawaaqay wadahadalo dhinacyo badan leh oo socon doona todobaadkan si wax looga qabto cabashooyinka ay soo gudbiyeen dibad baxayaasha, balse ma muuqato wax calaamad ah oo ay bilaabeen. Inta badan dadkii hormuudka ka ahaa dibadbaxa ayaa diiday casuumaadda, taa beddelkeedana waxa ay ku baaqeen in si degdeg ah wax looga qabto arrimaha ay ka midka yihiin musuqmaasuqa.
Mudaaharaadyada ayaa si nabad ah ku billowday balse markii dambe waxay isu beddeleen rabshado.
Marka laga soo tago dhimashada 50-ka qof, 413 qof ayaa la dhaawacay, 682 ayaa la xiray, 59 kalena waa la afduubtay ama waa la la’yahay iyadoo lala xiriirinayo mudaaharaadyada, ayuu yiri KNCHR.
Ruto ayaa ballan qaaday in uu baari doono eedeymaha xadgudubka balse waxa uu si weyn u difaacay hab dhaqanka booliska.
Todobaadki hore ayuu aqbalay iscasilaada taliyaha booliska qaranka oo ay sidoo kale dalbadeen dad gadoodsan.
Isniintii, Ruto ayaa ku eedeeyay hay’adda Ford Foundation, oo ah hay’ad samafal oo Mareykan ah, inay kafaalo-qaaddo kuwa rabshadaha iyo qalalaasaha ka geystay Kenya, isagoo aan soo bandhigin caddayn.
Hay’adda Ford Foundation ayaa diiday eedeynta, iyadoo sheegtay in aysan maalgelin ama aysan kafaala qaadin mudaaharaadyada ayna leedahay siyaasad adag oo aan dhinac ka ahayn deeq-bixinta.
