Wasiir ka tirsan Xukuumada Ghana oo loo xirey kadib markii gurigeeda laga xaday lacag

July. 25 (Jowhar.com)-Wasiir ka tirsan dawladda Ghana Cecilia Abena Dapaah ayaa laga yaabaa in ay u malaysay in ay samaynayso wax sax ah in ay u tagto booliiska si ay ugu wargeliso tuuganimo gurigeeda ka dhacay, balse iyada ayaa boolisku xabsiga dhigeen.

Sida ku cad xaashi dacwad maxkamadeed ee la xiriirta dadka lagu soo eedeeyay xatooyada, Cecilia Abena Dapaah waxaa la xaday lacag aad u badan.

Waxay qeexaysaa “lacag caddaan ah” oo dhan $1m (£780,000), iyo sidoo kale 300,000 yuuro ($333,000) oo lagu daray alaab kale oo khaas ah oo ay ku jiraan boorso gacmeed lagu qiimeeyay $35,000 iyo $95,000 oo dahab ah.

Waxay qeexaysaa “lacag caddaan ah” oo dhan $1m (£780,000), iyo sidoo kale 300,000 yuuro ($333,000) oo lagu daray alaab kale oo khaas ah oo ay ku jiraan boorso gacmeed lagu qiimeeyay $35,000 iyo $95,000 oo dahab ah.

68-jirkan ayaa ku muransan tirooyinka lagu sheegay dukumeenti maxkamadda balse daah-furka ayaa ka careysiiyay dad badan oo Ghana ah.

Qiimaha Lacagaha dalka ayaa bilihii u dambeeyay si xawli ah usii dhacayay, iyadoo dadka u xilsaaran dhaqaalaha dalka ka jira ay ku eedeynayaan dadka wax ku shuba dollarka ah ee dhibaatada ku haya sarifka lacagaha qalaad.

Waxay dad badan ku noqotay wax laga naxo in wasiir dawladeed lafteedu gacanta ku hayso lacag qalaad. Marwo Dapaah ayaa iska casishay xilka wasiirnimo ee nadaafadda iyo kheyraadka biyaha, xilkaas oo ay haysay shantii sano ee u dambeysay Sabtidii, si aysan uga mashquulin shaqada dowladda.

Waxay intaas ku dartay inay hubto in baaritaan kasta uu muujinayo inay u dhaqantay si daacad ah. balse xabsiga ayaa la dhigey.
Xafiiska dacwad oogaha gaarka ah, oo ka shaqeeya eedeymaha musuqmaasuqa ee ka dhanka ah saraakiisha sarsare, ayaa ku dhawaaqay in ay xireen oo ay su’aalo weydiinayaan Ms Dappah “lagu tuhmayo musuqmaasuq iyo dambiyo la xiriira musuqmaasuq oo la xiriira lacag badan iyo waxyaabo kale oo qiimo leh oo la sheegay in laga xaday hoygeeda”.

Waxaa dammaanad lagu sii daayay goor dambe oo fiidnimadii Isniinta ka dib markii la baaray guryaha rasmiga ah iyo guryaha gaarka ah ee ay ku leedahay caasimadda Accra.

Sheekadu waxay ku bilaabantay tuugo – amaba dhici karto dhawr tuugo – oo ka dhacay guriga gaarka ah ee wasiirka, kaas oo ay la wadaagto ninkeeda iyo gabadheeda.
Labo dumar ah oo qoyska u ahaa shaqaale guri, ayaa xudunta u ah eedeymaha. Mid ka mid ah ayaa lagu eedeeyay in uu ku howlanaa baaritaan, halka midka kalena la sheegay in uu xaday lacagta iyo alaabo kale. Iyaga – iyo sidoo kale saddexda kale ee eedaysane – kama aysan hadlin eedeymaha.

Xaqiiqooyinka kooban ee baaritaanka, oo ku lifaaqan warqadda dacwadda, ayaa sheegaya in bishii Oktoobar ee la soo dhaafay seygeeda Ms Dapaah, Daniel Osei Kuffour, uu ku soo laabtay guriga oo uu ka maqlay “sanqad aan caadi ahayn” qolka jiifka kadibna uu helay mid ka mid ah eedaysanaha oo ku dhuumanaya albaabka gadaashiisa.

Dabadeed ayay lamaanahani garteen in ay wax maqan yihiin balse todoba bilood ka dib ayay booliiska u tageen.Ma cadda sababta keentay dib u dhaca intaa le’eg, balse mudadaas eedaysanayaasha ayaa lagu eedeeyay inay ku kaceen kharashaad xad dhaaf ah.

Mid ka mid ah ayaa la sheegay inay iibsatay guri saddex qol ka kooban oo ku yaalla duleedka magaalada Accra iyo in ay lacag siisay saaxiibkeed si uu ugu iibsado laba baabuur – Hyundai Elantra iyo Honda Civic.

Lamaanahan ayaa sidoo kale lagu eedeeyay inay kireeyeen guri kale oo saddex qol ah oo ku yaal magaalo kale iyo qol bakhaar ah.

Shaqaale kale oo hore u ahaan jiray Ms Dapaah ayaa lagu eedeeyay inay qaybteedii lacagta la xaday ku bixisay inay dhisato guri ay iyadu leedahay oo saddex qol ka kooban.

Waxay soo noqotay wasiir tan iyo markii ugu horreysay ee Madaxweyne Akufo-Addo loo doortay 2017, markii hore ee duulista iyo sannad ka dib waxaa loo beddelay biyaha iyo nadaafadda.

Ms Dapaah ayaa aad loo yaqiinay maadaama ay ka mid ahayd saddex haween ah oo ka tirsan golaha wasiirada ee madaxweynaha.

Hadda mustaqbalkeeda siyaasadeed waxa uu laalaadinayaa iyada oo xeer ilaaliyaha gaarka ah uu baarayo in ay runtii lacag caddaan ah gurigeeda ku keydisay iyo halka ay ka timid.